Tarihçe

A- COĞRAFYA

1- Fiziki Yapı

Alp orojenezli kıvrım dağlarından olan Giresin Dağları’nın çekirdeğini granadiyoritli bir temel oluşturur. İkinci ve üçüncü jeolojik zaman bu kıvrım dağlarının oluşumu sırasında ve daha sonraki dönemlerde kıvrılmalar, kırılmalar ve bindirmeler olmuştur. Ayrıca zaman içinde meydana gelen volkanik olaylar nedeniyle kalınlığı 500 metreyi bulan püskürük tabaka bu yapının şekillenmesine katkı sağlamıştır.

Bu kitabın konusu olan Yağlıdere ilçesinin coğrafyası da bu sistem içinde oluşmuş, şekillenmiştir. İlçenin güneyinde yer alan dağlık, yüksek kesimlerde granit, kuvarslı diyorit oluşumu söz konusudur.

Yağlıdere ilçe merkezi, sahile 14km uzaklıkta ve yaklaşık 50m rakımlı bir noktada Yağlıdere Çayı kenarında kurulmuştur. Yüzölçümü yaklaşık 350km2 olan ilçenin kuzeyinde ve doğusunda Espiye, güneyinde Alucra ve Şebinkarahisar, batısında ise Keşap ve Dereli ilçeleri vardır. Çıkrıkkapı, Çakrak ve Kabaktepe yaylalarından çıkan Yağlıdere Çayının genellikle iki yakasına konuşlanmış olan köyler ilçeyi oluşturan iskan yerleridir.

Yağlıdere Çayı, çok sayıda akarsu tarafından beslenmesi dolayısıyla ilçenin en büyük akarsuyudur. Kurtbeli mevkiinden doğan Tohumluk Deresi ile Erimez’den doğan Kılıçlar Deresi, Çakrak yaylası Üçköprü mevkiinde birleşerek akarsuyu oluştururlar. Buna Akpınar, Ayvat, Sınır ve Hisarcık yöresinden çıkan dereler de katılır. Espiye ilçe merkezinin batısından denize dökülen çayın uzunluğu ise yaklaşık 70km’dir.

Karadeniz bölgesinin arazi yapısına uyumlu olan Yağlıdere ilçesinin genellikle eğimli bir fiziki yapısı vardır. Yağış miktarının da fazla oluşu yüzünden ilçede sık sık sel ve buna bağlı olarak heyelan yaşanmakta, mal ve can kaybı olmaktadır. İlçe iklimi genel olarak yazları serin, kışları ılık ve yağışlı bir karakter gösterir. Dört mevsime dağılan yıllık yağışların oranı 1.300 metreküp olarak tespit edilmiştir.

Soğukların en etkili olduğu zaman dilimi Şubat, sıcakların en çok yüksek olarak ölçüldüğü zaman dilimi Ağustos ayıdır. Buna göre yılın en düşük sıcaklık ortalaması -3, en yüksek sıcaklık ortalaması ise 24 derecedir. Ortalama nem oranı %70’dir. Yıllık sıcaklık ortalaması ise 14 derecedir.

2- İklim Özellikleri ve Bitki Örtüsü

Karadeniz dağ silsilesinin ikiye böldüğü Giresun coğrafyasında bu yüzden yaşanan iki farklı iklim özelliğine kısmen Yağlıdere’de de rastlanır. Espiye ilçesine ve sahil kesimine yakın köylerde iklim daha yumuşak ve nemli iken, yüksek kesimlerde karasal iklim özelliği görülür. Buna karşın ilçe genelinde yağışların her yerde bol olduğunu söylemek mümkündür.

İl genelinde görülen sıcaklık ortalamaları burada da geçerlidir. Buna göre ilçede yıllık ortalama sıcaklık 14 derecedir. Rutubet oranının en yüksek ölçüldüğü ay Mayıs ayıdır. İlçede yıllık yağış ortalaması ise 1.300 mm’dir. Yağmur sularının beslediği Yağlıdere ırmağı Erimez Dağları’ndan doğar ve ilçeyi boydan boya geçerek Espiye ilçesinden denize dökülür. Irmağın su potansiyelinin oluşumunda, iklim özelliklerinin etkili olduğunu söylemek mümkündür.

245.000 hektarlık bir alan kaplayan Giresun ormanları deniz kıyısından başlayarak yayla sınırına, 2000 metreye kadar yükselir. Bu sınırın üzerinde verimli otlaklar ve yaylalar yer alır. İl genelinde ibreli ağaç ormanı 56.000, yayvan yapraklı ağaç ormanı 90.000, karışık yapraklı ağaç ormanı 99.000 hektarı bulmaktadır. Yaklaşık verilerle yapılan bu hesaplamadan da anlaşılacağı üzere 694 hektarlık il alanının %35’i ormanlarla kaplıdır.

Toplam alanının %35’i ormanlardan oluşan ilde, bunun sonucu 200 civarında orman köyü bulunmaktadır. Yağlıdere ilçesinin güneyindeki yerleşim alanlarının az bir kısmı da orman köyü özelliği taşımaktadır. Bir gün üç köye ayrılmış bulunan Sınır köyü bu kapsamda ele alınabilir. Bölge ormanlarında başlıca çam, köknar, ladin, kayın, meşe, gürgen, akça ağaç, kızılağaç, kavak, karaağaç, ve kestane yetişmektedir.2

Tablo 1: İklim Özellikleri